ขยะอันตรายเป็นปัญหาทางสิ่งแวดล้อมที่สังคมควรตระหนักรู้ และจัดการอย่างถูกวิธี แต่ในปัจจุบันปัญหาดังกล่าวกลับไม่ได้รับการแก้ปัญหาอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะบ้านเราที่เอาความสะดวกตัวเองไว้ก่อน ทิ้งขยะอันตรายปนกับขยะประเภทอื่นจนทำให้กระบวนการคัดแยกทำได้ยาก และก่อให้เกิดปัญหาต่อสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรงที่ยากจะแก้ไข
ในบทความนี้จะพาคุณผู้อ่านมารู้จักกับ ‘ขยะอันตราย’ กันมากขึ้น เพื่อให้คุณเข้าใจถึงอันตรายจากขยะอันตราย อันตรายจากการทิ้งไม่ถูกที่ และการคัดแยกขยะอันตราย เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในระยะยาว
ขยะอันตรายคืออะไร? ทำไมถึงอันตราย?
ขยะอันตราย คือ ของเสีย เศษวัสดุต่าง ๆ ที่สามารถก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม หากไม่ได้รับการจัดการที่เหมาะสม ซึ่งขยะอันตรายนั้นรวมถึงสารพิษ วัสดุไวไฟ วัสดุที่ระเบิดได้ สารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อนหรือเกิดปฏิกิริยารุนแรง ไปจนถึงขยะปนเปื้อนเชื้อโรค
สาเหตุที่ขยะเหล่านี้ถูกจัดอยู่ในประเภท ‘ขยะอันตราย’ เนื่องจากการปนเปื้อนสารพิษสารเคมีอันตรายที่รั่วไหลออกสู่สิ่งแวดล้อม ไม่ว่าจะปนเปื้อนลงดิน น้ำ หรืออากาศ ก็สามารถทำลายสิ่งแวดล้อมได้อย่างรุนแรง และนอกจากนี้หากการปนเปื้อนมาถึงมนุษย์ อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ ระคายเคือง หรือเกิดการสะสมของสารอันตรายต่าง ๆ จนเป็นต้นเหตุของโรคร้ายแรงอย่างมะเร็ง หรือความผิดปกติทางระบบประสาทได้
ขยะอันตรายส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างไร?
ผลกระทบของขยะอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมนั้นมีความรุนแรงมากกว่าที่หลายคนคิด โดยเฉพาะการทิ้งขยะอันตรายอย่างไม่ถูกวิธี เช่น ทิ้งขยะรวม ทิ้งลงท่อระบายน้ำ การเผา หรือการฝังกลบโดยไม่ได้มีระบบป้องกันที่ดี เนื่องจากสารพิษสามารถปนเปื้อนไปยังดิน น้ำ และอากาศจนทำลายระบบนิเวศได้อย่างสิ้นเชิง
ยกตัวอย่างเช่น ขยะอันตรายปนเปื้อนลงดินและน้ำ ทำให้พืชและสัตว์ได้รับสารพิษจากขยะอันตราย การสะสมสารพิษนี้จะส่งต่อเป็นลูกโซ่ จนมาถึงมนุษย์ที่เป็นผู้บริโภคสุดท้ายของห่วงโซ่อาหาร ก็จะได้รับพิษที่สะสมอยู่ในอาหาร จะก่อให้เกิดโรคในระยะยาว
อีกหนึ่งประการ หากขยะอันตรายถูกเผาโดยไม่ได้มีการควบคุมให้ดี สามารถอากาศปนเปื้อนก๊าซพิษ และกลายเป็นมลพิษทางอากาศ ที่ทำลายทั้งสุขภาพปอด และยังทำลายชั้นโอโซนจนก่อให้เกิดภาวะโลกร้อนได้อีกด้วย
ประเภทขยะอันตรายมีอะไรบ้าง
ขยะอันตรายโดยส่วนใหญ่ก็มักจะเป็นสิ่งของที่เราใช้กันอยู่เป็นประจำ แต่หากไม่คัดแยกประเภทก่อนทิ้ง ขยะอันตรายก็สามารถทำลายสิ่งแวดล้อมได้ ซึ่งสามารถแยกประเภทขยะอันตรายได้ดังนี้
- ขยะปนเปื้อนสารเคมี : ยาฆ่าแมลง น้ำยาล้างห้องน้ำ สีทาบ้าน ทินเนอร์
- ขยะอิเล็กทรอนิกส์ : ถ่านไฟฉาย โทรศัพท์มือถือเก่า แบตเตอรี่ เครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ
- ขยะที่ไวไฟหรือระเบิดได้ : น้ำมันเชื้อเพลิง สเปรย์กระป๋อง
- ขยะปนเปื้อนโลหะหนัก : ปรอทวัดไข้ หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์
- ขยะติดเชื้อ : เข็มฉีดยา ยาหมดอายุ หน้ากากอนามัย ผ้าพันแผลเปื้อนเลือด และขยะใด ๆ ที่มาจากผู้ป่วยติดเชื้อ
ทิ้งขยะอันตราย ทิ้งอย่างไร ปลอดภัยกว่า
ขยะอันตราย กําจัดอย่างไร? หากทิ้งขยะให้ถูกวิธี มีการแยกประเภทขยะอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะขยะอันตราย จะช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และยังเป็นการปกป้องตนเองและผู้อื่นจากอันตรายได้อีกด้วย
ยกตัวอย่างขยะอันตราย ขยะมีพิษ และวิธีทิ้งที่ถูกต้อง
- หลอดไฟเสีย : ให้ห่อกระดาษหนังสือพิมพ์หลาย ๆ ชั้น หรือใส่กล่องเดิม แล้วนำไปทิ้งที่จุดรับขยะหลอดไฟเสีย ไม่ทิ้งลงถังขยะทั่วไปเด็ดขาด
- แบตเตอรี่ : แยกใส่ถุงซิปไว้ แล้วนำไปทิ้งที่จุดรับแบตเตอรี่เก่า หรือศูนย์รีไซเคิล
- ยาหมดอายุ : ให้นำยาเก่าหมดอายุส่งคืนที่โรงพยาบาล หรือร้านขายยาที่มีจุดรับคืนยาเก่า
ขยะอันตราย ใกล้ตัวกว่าที่คิด ทิ้งให้ถูก เพื่อโลกที่น่าอยู่
ขยะอันตรายไม่ใช่เรื่องไกลตัว สิ่งของรอบตัวที่ใช้ในชีวิตประจำวันก็สามารถกลายเป็นขยะอันตรายได้ แต่การตระหนักรู้ เข้าใจ และสามารถจัดการกับขยะเหล่านี้ได้อย่างเหมาะสมก็จะช่วยลดความเสี่ยงอันตรายทั้งต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ให้โลกสะอาดและอยู่กับเราไปได้อีกยาวนาน
